INTUNE
DEFENDER
AZURE
Współczesna cyfryzacja sprawia, że dane i systemy informatyczne są sercem każdej organizacji. Stanowią fundament funkcjonowania większości organizacji, bez względu na rodzaj branży czy skalę działalności.
Ich utrata – nawet chwilowa – może zahamować funkcjonowanie firmy, wpłynąć na relacje z klientami i doprowadzić do utraty zaufania oraz poważnych strat finansowych.
Czego m.in. dowiesz się z tego artykułu?
W tym kompleksowym przewodniku krok po kroku wyjaśniamy:
W odpowiedzi na rosnące zagrożenia, takie jak cyberataki, awarie sprzętu czy katastrofy naturalne, przedsiębiorstwa wdrażają strategie cyberbezpieczeństwa obejmujące disaster recovery – czyli zaawansowane plany awaryjnego odzyskiwania danych oraz przywracania ciągłości działania systemów IT.
Chcesz dowiedzieć się, jak skutecznie chronić swoją firmę przed skutkami mniej lub bardziej nieoczekiwanych zdarzeń? Przeczytaj nasz artykuł i poznaj sprawdzone kroki wdrożenia disaster recovery oraz najlepsze praktyki w tej dziedzinie!
Disaster recovery w teorii oznacza zbiór procedur, polityk, narzędzi i technologii pozwalających firmie zabezpieczyć najważniejsze zasoby informatyczne oraz szybko przywrócić działanie systemów po poważnej awarii.
Warto podkreślić, że nieprzygotowanie na incydenty krytyczne to nie tylko domena prywatnych przedsiębiorstw. Brak DR może prowadzić również do zakłóceń pracy służb publicznych i usług, skutkując poważnymi problemami dla społeczeństwa i gospodarki.
Disaster recovery to więc w praktyce zaplanowany, zaawansowany proces odzyskiwania danych i systemów IT, który jest niezbędny po wystąpieniu zdarzenia – zakłócającego normalną, stabilną pracę firmy i jej płynne działania operacyjne. [1]
Procedura DR może obejmować różnorodne sytuacje:
DR to również element szerszej strategii zarządzania ryzykiem biznesowym, która obejmuje plany ciągłości działania organizacji (tzw. Business Continuity Plan, BCP). [3]
Głównym celem DR jest ograniczenie przestojów oraz minimalizacja strat finansowych i reputacyjnych poprzez szybkie przywrócenie działania najważniejszych usług i systemów. [4]
Zarządzanie ciągłością działania i planami odzyskiwania skupia się na zapewnieniu, że krytyczne usługi oraz infrastruktura zostaną przywrócone w określonym czasie, minimalizując wpływ na działalność organizacji. [5]
Brak dostępu do kluczowych zasobów IT wiąże się między innymi z groźbą utraty:
Nawet krótkotrwała awaria może spowodować krótszą lub dłuższą przerwę w pracy przedsiębiorstwa, niezrealizowanie usług, a co za tym idzie – straty finansowe i utratę zaufania odbiorców.
Strategie disaster recovery są nieodzowne dla zachowania odporności cyfrowej instytucji publicznych oraz prywatnych w obliczu rosnących zagrożeń cybernetycznych i fizycznych. [6]
Wdrożenie polityk disaster recovery jest więc niezbędne dla ochrony infrastruktury krytycznej i spełnienia wynikających z niej wymagań formalno-prawnych. [8]
Ponadto firmy muszą dbać o aspekty prawne związane z ochroną danych (np. RODO). Nakładają one obowiązek wdrożenia rozwiązań zabezpieczających przed utratą informacji oraz zapewnienia ich odzyskania po awarii.
Podsumowując, wdrażanie DR:
Disaster recovery polega na przygotowaniu strategii, wdrożeniu odpowiednich rozwiązań technicznych oraz regularnym testowaniu skuteczności planu odzyskiwania danych.
DR obejmuje zarówno techniczne aspekty – jak backup czy replikację danych – jak i te organizacyjne. Chodzi przede wszystkim o szczegółowo opisane oraz przećwiczone role zespołu reagującego na awarie, a także komunikację z interesariuszami.
Opracowanie skutecznego planu disaster recovery bazuje na kilku kluczowych krokach. [16]
Identyfikacja potencjalnych scenariuszy awaryjnych oraz ocena ich wpływu na działalność firmy.
RTO to maksymalny dopuszczalny czas przywrócenia zasobów do pracy, a RPO to dopuszczalna utrata danych w czasie awarii.
Wybór odpowiednich rozwiązań backupowych, replikacji danych oraz automatyzacji. [9]
Równie ważne będzie stworzenie i egzekucja standardu bezpieczeństwa firmowego IT, w czym w kontekście zarządzania endpointami pomoże Microsoft Intune.
Opis kroków niezbędnych do przywrócenia działania poszczególnych systemów.
Przeprowadzanie regularnych testów w celu weryfikacji skuteczności przyjętych rozwiązań i aktualizacja planu w razie zmian. [10]
Zwiększenie świadomości pracowników co do procedur DR i ich roli w przypadku wystąpienia awarii.
Dokumentacja przechowywana zarówno w formie cyfrowej, jak i papierowej, w lokalizacji fizycznie oddzielonej od głównego biura. Ponadto regularny przegląd i aktualizacja planu po każdej zmianie technologii, procesów biznesowych czy kadrowych.
Szybkie zidentyfikowanie incydentu oraz powiadomienie odpowiednich osób lub zespołów odpowiedzialnych za reagowanie na awarie.
Dokładna analiza sytuacji, określenie skali, a także wpływu awarii na kluczowe systemy i procesy biznesowe.
Uruchomienie zespołu ds. disaster recovery, który przejmuje koordynację działań naprawczych według ustalonych procedur.
Podjęcie kroków w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się incydentu wraz z zabezpieczeniem pozostałych zasobów przed dalszymi uszkodzeniami.
Przekazywanie bieżących informacji osobom zarządzającym, pracownikom i innym zainteresowanym stronom o stanie awarii, w tym o podejmowanych działaniach.
Stopniowe przywracanie najważniejszych systemów i usług zgodnie z ustalonymi priorytetami biznesowymi oraz technicznymi.
Sprawdzenie poprawności, a także kompletności przywróconych danych i systemów przed pełnym wznowieniem pracy.
Wznowienie normalnej działalności firmy po potwierdzeniu stabilności oraz bezpieczeństwa systemów.
Przeprowadzenie szczegółowej analizy przebiegu incydentu, wyciągnięcie wniosków i aktualizacja planu disaster recovery na podstawie zdobytych doświadczeń.
Podstawowym filarem disaster recovery jest polityka backupowa – regularne tworzenie kopii zapasowych kluczowych danych oraz ich bezpieczne przechowywanie w różnych lokalizacjach.
Backup danych pozwala przywrócić systemy do stanu sprzed awarii, minimalizując straty i umożliwiając szybkie odtworzenie działalności.
Zgodnie z NIST Cybersecurity Framework 2.0, funkcja „Recover” definiuje procesy umożliwiające szybkie i skuteczne przywrócenie działania systemów IT po incydencie. Obejmuje m.in. planowanie odzyskiwania (RC.RP) oraz komunikację z interesariuszami w trakcie odzyskiwania (RC.CO), co jest kluczem do minimalizacji skutków awarii. [15]
Przykładem rozwiązań backupowych są np. Microsoft Azure Backup czy Windows Server Backup.
Wybór modelu disaster recovery zależy od wielkości firmy, typu infrastruktury IT i budżetu przeznaczonego na zabezpieczenia.
Rozwiązania chmurowe – np. Azure Site Recovery – pozwalają na zdalne przetwarzanie i przechowywanie kopii zapasowych. Umożliwiają szybkie przełączenie systemów na zapasowe środowisko w chmurze.
Główne zalety disaster recovery w chmurze obejmują:
Disaster recovery w chmurze gwarantuje, że dane są zabezpieczone poza lokalizacją fizyczną biura, minimalizując ryzyko jednoczesnej awarii kilku zasobów IT. [11]
Tradycyjny model DR bazuje na serwerach lokalnych i fizycznych backupach danych – kopiowanych np. na dyski twarde czy taśmy magnetyczne.
Odzyskiwanie danych w taki sposób często wymaga ręcznej interwencji i może oznaczać dłuższy przestój w działaniu w porównaniu do rozwiązań chmurowych.
Taki model jest nadal używany w branżach o wyśrubowanych wymogach zgodności (compliance) i ochrony danych.
Model DRaaS (Disaster Recovery as a Service) polega na powierzeniu całego procesu DR wyspecjalizowanemu dostawcy zewnętrznemu. [12]
Firma korzystająca z DRaaS zyskuje automatyczne backupy do chmury, wsparcie techniczne, bieżące testowanie i gwarancję bezpieczeństwa bez inwestowania we własną infrastrukturę.
DRaaS jest idealny dla małych i średnich firm bez rozbudowanego działu IT.
Prawidłowo wdrożony i testowany plan disaster recovery minimalizuje ryzyko przestojów oraz strat po awarii.
Plan disaster recovery należy testować co najmniej raz w roku, zgodnie z najlepszymi praktykami branżowymi. Wzmożona częstotliwość testów jest szczególnie rekomendowana w firmach z wysokimi wymaganiami dostępności.
Testy ujawniają luki, przestarzałe procedury lub błędy konfiguracyjne, które mogłyby uniemożliwić skuteczny odzysk danych w sytuacji kryzysowej. Pozwalają sprawdzić, czy wszystkie punkty z planu odzyskiwania są aktualne i gwarantują skuteczne przywrócenie systemów.
Regularne testowanie polityk DR jest konieczne, by zapewnić ich skuteczność w realnych warunkach oraz identyfikować i eliminować luki jeszcze przed wystąpieniem awarii.
Coraz częściej testy DR wspierane są sztuczną inteligencją, w tym z rodziny rozwiązań Microsoft Copilot. Korzysta się również z automatyzacji testowania, w tym uczenia maszynowego, co pomaga identyfikować słabe punkty strategii. [10]
Korzystanie ze sztucznej inteligencji oraz automatyzacji znacząco podnosi skuteczność strategii disaster recovery, skraca czas reakcji i zwiększa bezpieczeństwo danych. Jest to szczególnie istotne w środowiskach o wysokich wymaganiach dostępności.
AI potrafi generować szczegółowe instrukcje postępowania na wypadek awarii, dostosowując je do aktualnej infrastruktury i wykrywanych zagrożeń. Dzięki temu firmy otrzymują zawsze aktualne, zoptymalizowane procedury działania.
Algorytmy sztucznej inteligencji analizują dane historyczne i bieżące, przewidując potencjalne punkty krytyczne oraz miejsca, gdzie mogą wystąpić zakłócenia. Pozwala to na proaktywne eliminowanie zagrożeń, zanim dojdzie do incydentu.
AI monitoruje przebieg procesu przywracania systemów i dynamicznie dostosowuje działania, by osiągnąć jak najkrótszy czas odtworzenia oraz minimalizować straty biznesowe.
Systemy bazujące na AI potrafią samodzielnie identyfikować niekompletne kopie zapasowe lub naruszenia integralności danych. Daje to możliwość szybkiego wyeliminowania potencjalnych problemów, zanim wpłyną one na możliwość przywrócenia systemów.
Dzięki AI firmy mogą regularnie przeprowadzać zaawansowane, realistyczne testy różnych scenariuszy awarii. Tym samym lepiej przygotowują się na nieprzewidziane zdarzenia i stale ulepszają plany odzyskiwania.
Nie wszystkie zasoby IT są równie ważne, co na pierwszy rzut oka może wydawać się kontrowersyjną tezą. Jednak to ich priorytetyzacja pozwala określić, które dane czy aplikacje należy przywracać w pierwszej kolejności (np. systemy sprzedażowe, bazy klientów, księgowość).
Do określenia kolejności można zastosować matrycę krytyczności lub analizę Business Impact Analysis.
Żaden plan disaster recovery nie zadziała bez świadomego, wyszkolonego zespołu.
Edukacja wszystkich pracowników – od IT po stanowiska nie-techniczne – musi obejmować szkolenia z procedur awaryjnych, korzystania z backupów oraz jasny podział ról na wypadek awarii.
Stwierdzić, że zabezpieczanie danych to ogromna odpowiedzialność, to truizm. Jednak niezmiennie warto o tym przypominać. Dlaczego? Mimo wszystko, w branży cybersecurity i świadomości osób odpowiedzialnych za IT, chyba trudno znaleźć usługę bardziej krytyczną i niezbędną, a jednocześnie tak niedocenianą (a nawet często zaniedbywaną!), niż Active Directory (AD).
Przeczytaj artykułSkuteczna komunikacja podczas awarii to jeden z kluczowych elementów każdego planu disaster recovery. Odpowiednio zaplanowane działania komunikacyjne minimalizują ryzyko chaosu informacyjnego i pomagają szybciej opanować sytuację kryzysową.
Taki kompleksowy plan komunikacji jest niezbędny, by w sytuacji kryzysowej zapewnić sprawny przepływ informacji oraz budować zaufanie wśród wszystkich interesariuszy.
Dobrze przygotowana dokumentacja planu DR jest kluczowa dla skutecznego reagowania na incydenty. Poniżej zebraliśmy praktyczne wskazówki dotyczące opracowania i przechowywania dokumentacji DR.
Spójna i dobrze zorganizowana dokumentacja DR zwiększa bezpieczeństwo organizacji oraz ułatwia wdrożenie procedur w sytuacji kryzysowej.
Poniżej znajdziesz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania (FAQ) przy wdrażaniu strategii disaster recovery.
Koszt wdrożenia zależy od skali firmy, rodzaju infrastruktury IT i zakresu ochrony.
Podstawowy poziom zabezpieczeń oznacza zazwyczaj wydatki rzędu kilkuset złotych miesięcznie, natomiast zaawansowane DR dla dużych organizacji mogą sięgać dziesiątki tysięcy złotych.
Na koszt składają się np.:
Microsoft oferuje elastyczne, czytelne modele zakupu i subskrypcji, pozwalające na dobór rozwiązania do potrzeb organizacji. [13]
Wybór strategii powinien bazować na analizie zagrożeń, rodzaju przechowywanych danych, wymogach prawnych (np. RODO) oraz kompatybilności technologicznej (np. integracji z Microsoft 365 lub Windows Server).
Rozwiązania Microsoft, które polecamy i wdrażamy, cechują się skalowalnością, wysokim poziomem automatyzacji, wsparciem technicznym oraz możliwością łatwego testowania polityk backupu. [14]
Czas odzyskiwania (recovery time) zależy od rodzaju awarii, wybranego modelu DR i poziomu automatyzacji.
Przy rozwiązaniach chmurowych odzyskanie danych jest możliwe nawet w kilka minut, a w modelu lokalnym może potrwać od godzin do dni, jeśli wymagana jest ręczna interwencja i weryfikacja integralności backupu.
Aby ocenić skuteczność planu disaster recovery, warto stosować następujące wskaźniki:
Pozwala nie tylko chronić dane, ale także zapewnić firmie ciągłość działania i odporność na cyfrowe zagrożenia. Wdrażając skuteczną strategię disaster recovery, Twoja organizacja może uniknąć przestojów, utraty reputacji i kar prawnych.
Nie warto czekać na awarię – inwestycja w awaryjne odzyskiwanie danych to niezbędny krok w cyfrowej transformacji każdego biznesu.
Skontaktuj się z naszymi ekspertami, a wspólnie zadbamy o bezpieczeństwo Twojej firmy jako Rekomendowany Partner Microsoft ze specjalizacją Security!
Źródła:
1 National Institute of Standards and Technology (NIST). Contingency Planning Guide for Federal Information Systems (SP 800-34 Rev. 1, Updated 1). https://csrc.nist.gov/pubs/sp/800/34/r1/upd1/final
2 Microsoft. Overview of Azure Site Recovery. https://learn.microsoft.com/en-us/azure/site-recovery/site-recovery-overview
3 EY. Cloud DR – How the public cloud can help secure business continuity. https://www.ey.com/pl_pl/insights/drive2cloud/cloud-dr-how-can-the-public-cloud-help-secure-business-continuity
4 National Institute of Standards and Technology (NIST). NIST Special Publication 800-34 Rev. 1. https://nvlpubs.nist.gov/nistpubs/Legacy/SP/nistspecialpublication800-34r1.pdf
5 ISO 22301:2019. Security and resilience – Business continuity management systems – Requirements. https://www.iso.org/standard/75106.html
6 Organization for Economic Co-operation and Development (OECD). Digitalization and Digital Economy. https://www.oecd.org/en/topics/digital.html
7 BCM Institute. Relevant ISO Standards for IT Disaster Recovery Programs. https://blog.bcm-institute.org/it-disaster-recovery/relevant-iso-standards-for-it-dr-program
8 Komisja Nadzoru Finansowego (KNF). Rekomendacje formalno-prawne w zakresie zarządzania ciągłością działania. https://cnbop.pl/app/uploads/2024/11/Rekomendacje_formalno_prawne.pdf
9 Microsoft. Azure Backup Documentation. https://learn.microsoft.com/en-us/azure/backup/
10 Microsoft. Securing AI: Navigating Risks and Compliance for the Future. https://www.microsoft.com/en-us/microsoft-cloud/blog/2025/04/23/securing-ai-navigating-risks-and-compliance-for-the-future/
11 Microsoft. Azure Pricing. https://azure.microsoft.com/en-us/pricing/
12 Gartner. Market Guide for Disaster Recovery as a Service: https://www.gartner.com/en/documents/6697734
13 Microsoft. Disaster Recovery – Well-Architected Framework for Azure. https://learn.microsoft.com/en-us/azure/well-architected/reliability/disaster-recovery
14 Microsoft. Windows 365 – Business Continuity and Disaster Recovery. https://learn.microsoft.com/en-us/windows-365/business-continuity-disaster-recovery
15 National Institute of Standards and Technology (NIST). The NIST Cybersecurity Framework (CSF) 2.0. https://nvlpubs.nist.gov/nistpubs/CSWP/NIST.CSWP.29.pdf
16 TechTarget. Disaster recovery planning and management. https://www.techtarget.com/searchdisasterrecovery/resources/Disaster-recovery-planning-and-management
Jak mówi sam Grzegorz, zawsze stara się opowiadać o IT w prosty sposób. Dlatego uczestniczy w podróży poprzez usługi Microsoft wspólnie z naszymi Klientami. W Supremo zajmuje się płynnym przejściem od ich celów, oczekiwań i planów biznesowych do wdrożeń technologii Microsoft. Ekspert ds. cyberbezpieczeństwa z wieloletnim doświadczeniem w szkoleniach oraz warsztatach. Łączy twarde kompetencje inżyniera IT z rzeczową, przyjemną współpracą.
Jak mówi sam Grzegorz, zawsze stara się opowiadać o IT w prosty sposób. Dlatego uczestniczy w podróży poprzez usługi Microsoft wspólnie z naszymi Klientami. W Supremo zajmuje się płynnym przejściem od ich celów, oczekiwań i planów biznesowych do wdrożeń technologii Microsoft. Ekspert ds. cyberbezpieczeństwa z wieloletnim doświadczeniem w szkoleniach oraz warsztatach. Łączy twarde kompetencje inżyniera IT z rzeczową, przyjemną współpracą.
Jak mówi sam Grzegorz, zawsze stara się opowiadać o IT w prosty sposób. Dlatego uczestniczy w podróży poprzez usługi Microsoft wspólnie z naszymi Klientami. W Supremo zajmuje się płynnym przejściem od ich celów, oczekiwań i planów biznesowych do wdrożeń technologii Microsoft. Ekspert ds. cyberbezpieczeństwa z wieloletnim doświadczeniem w szkoleniach oraz warsztatach. Łączy twarde kompetencje inżyniera IT z rzeczową, przyjemną współpracą.
Jak mówi sam Grzegorz, zawsze stara się opowiadać o IT w prosty sposób. Dlatego uczestniczy w podróży poprzez usługi Microsoft wspólnie z naszymi Klientami. W Supremo zajmuje się płynnym przejściem od ich celów, oczekiwań i planów biznesowych do wdrożeń technologii Microsoft. Ekspert ds. cyberbezpieczeństwa z wieloletnim doświadczeniem w szkoleniach oraz warsztatach. Łączy twarde kompetencje inżyniera IT z rzeczową, przyjemną współpracą.
.png)
.avif)
.avif)
.avif)